Inhibitory pompy protonowej w leczeniu zgagi i wrzodów żołądka

Już 5% nawet do 10% dorosłej populacji cierpi na wrzody żołądka, a ponad 30% zgłasza się do przychodni lekarza rodzinnego z przykrą dolegliwością, jaką jest zgaga. W aptece znajdziemy wiele preparatów, także bez recepty, stosowanych przy tych schorzeniach. Najczęściej wybieranymi z nich są inhibitory pompy protonowej.

Co to IPP?

Inhibitory pompy protonowej to leki, które zmniejszają wytwarzanie kwasu solnego. Jak sama nazwa mówi, są one inhibitorami H+/K+-ATP-azy. Na ostatnim etapie hamują one produkcję HCl przez komórki okładzinowe. Dzięki tym lekom nawet o 95% obniżyć można wydzielanie kwasu solnego, zarówno wydzielanego w sposób podstawowy jak i stymulowany innymi bodźcami.

Do inhibitorów pompy protonowej zaliczyć możemy omeprazol, pantoprazol, esomeprazol, lanzoprazol, dekslanzoprazol oraz rabeprazol. IPP są dobrze tolerowane przez pacjentów. Stosowane są w leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy, choroby refluksowej przełyku, a także w zespole Zollingera-Ellisona czy jako jeden z leków wykorzystywanych w eradykacji Helicobacter pylori.

Do działań niepożądanych należą: bóle głowy, bóle brzucha, zaparcia, biegunki, wzdęcia, nudności, wysypka. Mogą wystąpić także: kandydoza przewodu pokarmowego, suchość błony śluzowej jamy ustnej, bóle mięśni i stawów, złe samopoczucie. Przewlekłe stosowanie IPP może predysponować do złamań kości.

Ze względu na to, że leki te metabolizowane są przez izoformy cytochromu P-450 mogą one wchodzić w interakcje z substancjami wpływającymi na ten cytochrom, bądź preparatami przez niego metabolizowanymi (np. diazepam). Dlatego bardzo ważnym jest, aby powiedzieć lekarzowi bądź farmaceucie o wszystkich przyjmowanych lekach.

Zastosowanie IPP w leczeniu wrzodów i zgagi

Wiemy już, że IPP zmniejszają wytwarzanie kwasu solnego, ale dlaczego jest to pomocne w leczeniu zgagi czy wrzodów żołądka i dwunastnicy?

Wrzody stanowią ubytek błony śluzowej, który może obejmować także głębsze warstwy. Aby załagodzić objawy i przyspieszyć gojenie się wrzodu stosujemy inhibitory pompy protonowej, które zmniejszają wytwarzanie czynników drażniących i uszkadzających błonę śluzową. Tym samym wzmagają one odbudowę błony, zapobiegają powikłaniom i nawrotom.

Zgaga natomiast powodowana jest cofaniem się treści żołądkowej (wraz z kwasem solnym) do przełyku, który nie jest przystosowany do jej silnie kwasowego pH. Leki, które zmniejszają wydzielanie HCl, zwiększają odpowiednio pH treści pokarmowej. Taki efekt hamuje odczuwanie „pieczenia”, zmniejsza dyskomfort, a także zmniejsza ryzyko uszkodzenia ścian przełyku.

Przykłady leków: