Zgaga dość jednoznacznie kojarzy się z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi. Niemniej jednak uczucie pieczenia przełyku i cofania się nadtrawionej treści pokarmowej może być rezultatem niektórych chorób czy przewlekłej farmakoterapii. Czy zgaga może stanowić jeden z symptomów choroby nowotworowej?
Zgaga a rak – czy to możliwe?
Problem zgagi często można rozwiązać za pomocą prostych sposobów. W wielu przypadkach zmiana diety i rezygnacja z niektórych produktów spożywczych okazują się wystarczające, aby zminimalizować niedogodności uwarunkowane zarzucaniem treści pokarmowej z żołądka do przełyku. U innych osób pomocne okazują się leki – zarówno te dostępne bez recepty (np. Smecta), jak i te na receptę, które wykorzystywane są w przypadku łagodzenia oznak chorób przewodu pokarmowego m.in. choroby wrzodowej czy dysbiozy jelitowej (np. IPP).
Niebezpieczną sytuację obserwuje się wówczas gdy wdrożenie farmakoterapii ukierunkowanej na złagodzenie zgagi nie przynosi pożądanych rezultatów, a dolegliwości związane z pieczeniem przełyku, bólem w klatce piersiowej i kwaśnym posmakiem są nadal obecne. Utrzymująca się zgaga może stanowić sygnał o zaawansowanej postaci zespołu GERD (choroby refluksowo-przełykowej), co oznacza, że zarzucana treść pokarmowa i kwas solny spowodowały trwałe uszkodzenie nabłonka przełyku. Efektem tego jest rozwój owrzodzeń i zmian zapalnych, a zwężenie światła przełyku określa się mianem przełyku Baretta – niejednokrotnie postrzeganego jako zwiastun choroby nowotworowej.
Warto też zaznaczyć, że przewlekła choroba refluksowa nie prowadzi wyłącznie do raka przełyku, którego ostateczna forma ma postać gruczolakoraka przełyku. Nawracająca zgaga i GERD są także realną przyczyną rozwoju raka pozaprzełykowego m.in. jamy ustnej, gardła i krtani. Dlatego też jeżeli zgaga utrzymuje się przez ponad 14 dni, a wprowadzone w międzyczasie leczenie farmakologiczne nie przynosi nawet minimalnego efektu poprawy, to wówczas niezbędny jest kontakt ze specjalistą w celu przeprowadzenia dokładnej diagnostyki onkologicznej.
Objawy współtowarzyszące zgadze
Utrzymującej się zgadze często towarzyszą inne symptomy, które pozornie mogą nie wydawać się związane z dolegliwością pokarmową. Niedogodności jak chrypka, kaszel, ból gardła czy nieustanne chrząkanie mogą wskazywać, że występująca zgaga może mieć złożone podłoże. Równie niepokojącymi oznakami są mniejsze lub większe trudności z prawidłowym połykaniem pokarmu, przewlekły ból brzucha, wymioty, nudności, spadek masy ciała, uczucie przepełnienia i ciężkości żołądka oraz epizody krwawień z przewodu pokarmowego.
Profilaktyka zgagi
- Zminimalizowanie stresu.
- Kontrola prawidłowej masy ciała.
- Wdrożenie regularnej aktywności fizycznej.
- Rzucenie palenia i ograniczenie spożycia alkoholu.
- Jedzenie optymalnych porcji i unikanie przejadania.
- Picie niegazowanej wody i prawidłowe nawodnienie.
- Utrzymanie optymalnej kondycji mikrobioty jelitowej i stosowanie probiotyków.
- Spokojne spożywanie posiłków tj. bez pośpiechu i z dokładnym przeżuwaniem niezbyt wielkich kęsów pokarmu.
- Unikanie jedzenia w pośpiechu i produktów, które powodują rozluźnienie zwieracza przełyku (np. napoje kofeinowe, ostre przyprawy, cebula, czekolada).
- Zminimalizowanie spożycia ciężkostrawnych potraw – zamiana smażenia na gotowanie, gotowanie na parze czy duszenie bez wcześniejszego smażenia.
W przypadku występowania problemów trawiennych lub uczucia ciężkości po posiłkach warto jest wspomóc organizm np. stosując napary ziołowe z rumianku, mięty pieprzowej. Z ziołowych sposobów na zgagę dobrym wyborem okażą się kurkuma, lukrecja oraz prawoślaz lekarski. Równie pomocne będzie też kisiel z siemienia lnianego.
Bibliografia:
- Herbella FA., et al. „Gastroesophageal reflux disease and non-esophageal cancer.” Wourld Jorunal of Gastroeneterology: WJG 2015, 21(3): 815.
- Korzonek M., Dziergas A., Kuczyńśka M. „Choroba refluksowa przełyku (GERD) – problem wciąż aktualny.” Forum Medycyny Rodzinnej 2014, 8(5): 201-210.
- Vaezi MF., et al. „Laryngeal cancer and gastroesophageal reflux disease: a case-control study.” The American Journal of Medicine 2006, 119(9): 768-776.
- Qadeer MA., Colabianchi N., Vaezi MF. „Is GERD a risk facto for laryngeal cancer?.” The Laryngoscope 2005, 115(3): 486-491.
