Dyskomfort w postaci uczucia pieczenia przełyku i kwaśny posmak w jamie ustnej to główne niedogodności związane ze zgagą. Większość osób miała nieprzyjemność borykać się z tym problemem np. wskutek spożycia tłustego i ciężkostrawnego posiłku lub jedzenia w pośpiechu. Jednak zgaga może mieć charakter przewlekły i niekoniecznie być rezultatem nieprawidłowej diety. Co może stanowić przyczynę częstego występowania zgagi?
Jak dochodzi do powstania zgagi?
Zgaga sama w sobie nie jest chorobą. To raczej objaw nadmiernego rozluźnienia mięśnia zwieracza przełyku, którego zadaniem jest ograniczenie cofania się nadtrawionej treści pokarmowej z żołądka. Wskutek jego rozluźnienia dochodzi do zarzucenia niestrawionego jedzenia i kwasu żołądkowego. To z kolei wywołuje podrażnienie przełyku oraz szereg objawów, które wyzwalają poczucie dyskomfortu m.in. kwaśny posmak, regularne odbijanie się, dolegliwości bólowe i wrażenie pieczenia w przełyku i na wysokości mostka, nieświeży oddech. Nawracająca zgaga może prowadzić do trwałego uszkodzenia nabłonka przełyku, a to przyczyni się do rozwoju zmian zapalnych i powstawania owrzodzeń. Szczególnie niebezpiecznym powikłaniem częstej zgagi jest przełyk Barretta, który stanowi realne ryzyko rozwoju choroby nowotworowej przełyku.
Nawracająca i częsta zgaga – przyczyny
Przywołana we wstępie ciężkostrawna dieta, to z całą pewnością jeden z głównych powodów częstego występowania zgagi. Co jednak w sytuacji, gdy nadkwasota pojawia się u osób stroniących od posiłków o dużej zawartości tłuszczu, soli i konserwantów? Wówczas warto zwrócić uwagę na inne produkty spożywcze. Nadmierne ilości kofeiny zawartej w kawie, mocnej herbacie czy napojach energetycznych mogą sprzyjać zmniejszeniu napięcia zwieracza przełyku, co prowadzi do cofania się treści pokarmowej i wyzwolenia palącego dyskomfortu. Podobny efekt może nastąpić w przypadku przesadnego spożycia cebuli, ostrych przypraw czy owoców cytrusowych. Ponadto należy też dodać, że identyczny rezultat będzie mieć miejsce po spożyciu napoju zawierającego alkohol.
Skoro o diecie mowa, to nie można zapominać, że zgaga jest oznaką wielu chorób związanych z przewodem pokarmowym. Zgaga jest nierozerwalnie związana z problemem refluksu żołądkowo-przełykowego (GERD), ale i nie tylko. Nadkwasota i zarzucanie treści pokarmowej może pojawić się w przebiegu takich schorzeń jak zespół jelita drażliwego (IBS), choroba Leśniowskiego-Crohna, dysbioza jelitowa, czynnościowa dyspepsja, wrzody żołądka, zmiany zapalne błony śluzowej czy infekcje np. pasożytami jelitowymi.
Nawracająca zgaga to także częsty problem wśród kobiet. W ich przypadku przyczyn należy szukać w układzie hormonalnym. Zmiany hormonów u kobiet są przede wszystkim uwarunkowane ciążą. Niemniej jednak równie często zgaga jest wynikiem użycia doustnej antykoncepcji hormonalnej.
Skoro mowa o produktach leczniczych, to trudno nie wspomnieć, że przewlekła farmakoterapia również prowadzi do rozwoju nadkwasoty. Stosowanie takich leków jak antagoniści kanałów wapniowych, beta-blokery, nitrogliceryna czy częste użycie NLPZ na pusty żołądek może skutkować zgagą. Ponadto problem cofającej się treści pokarmowej to także problem u pacjentów przyjmujących antydepresanty.
Jednak osoby stosujące leki psychotropowe borykają się ze zgagą nie tylko z uwagi na leczenie farmakologiczne. Powtarzające się epizody zgagi to jedna z somatycznych oznak problemów związanych z dużym stresem czy patologicznym lękiem. Stan nadmiernego napięcia nerwowego może powodować wzmożoną produkcję soku żołądkowego, który skutkuje podrażnieniem.
Bibliografia:
- McRorie Jr JW. „Heartburn: lifestyle modifications and over-the-counter medications.” Nutrition Today 2018, 53(1): 18-25.
- Badillo R., Francis D. „Diagnosis and treatment of gastroesophageal reflux disease.” World Journal of Gastrointestinal Pharmacology and Therapeutics 2014, 5(3): 105-112.
- Naliboff BD., et al. „The effect of life stress on symptoms of hearburn.” Psychosomatic Medicine 2004, 66(3): 426-434.
- McCarthy D. „Living with chronic heartburn: insights into its debilitating effects.” Gastroenterology Clinics 203, 32(3): 1-9.
