Problem zgagi jest niezwykle często bagatelizowany. W rzeczywistości jest to przypadłość wymagająca zdecydowanej i skutecznej interwencji – nieleczona zgaga może spowodować wiele niebezpiecznych powikłań, które mogą stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia.
Zgaga – czym jest i jakie są jej przyczyny?
Termin zgagi odnosi się do dolegliwości polegającej na nadmiernym uczuciu pieczenia za mostkiem w okolicach dołka podsercowego. Przeważnie jest rezultatem cofania się treści żołądkowej przez przełyk do gardła, co prowadzi do drażnienia tamtejszych błon śluzowych i rozwój zmian zapalnych. Zgaga niezwykle często jest błędnie kojarzona z refluksem żołądkowo-jelitowym, chorobą niedokrwienną serca czy dyspepsją czynnościową – we wszystkich tych przypadkach zgaga jest jednym z objawów.
W większości przypadków cofająca się treść pokarmowa i powstające podrażnienie jest rezultatem niedomykającego się dolnego zwieracza przełyku, który ma za zadanie zapobiegać uszkodzeniom przełyku przez kwas solny. Choć dokładne przyczyny rozluźnienia tego mięśnia nie są do końca poznane, to warto wiedzieć, że zmiany hormonalne w ciąży czy niektóre produkty spożywcze (np. cytrusy, czekolada, maliny i pomidory) mogą powodować osłabione napięcie tej struktury.
Inne czynniki zwiększające szansę występowania zgagi to:
- stres
- alkohol
- papierosy
- duże ilości kofeiny
- nadmierne spożycie gazowanych napojów
- przesadna masa ciała i niski poziom aktywności fizycznej
- zła dieta – dużo soli, cukru, tłuszczu i ciężkostrawne posiłki
Jakie są konsekwencje nieleczonej zgagi?
Niestrawiona treść pokarmowa zawiera dużą ilość kwasu solnego, co powoduje mniej lub bardziej nasilone drażnienie błony śluzowej przełyku i gardła. W długofalowej perspektywie może to okazać się niezwykle niebezpieczne. Pierwszym skutkiem jest rozwój niewielkich ubytków w postaci nadżerek, co może stanowić punkt wyjścia do bardziej niebezpiecznych konsekwencji.
Jedną z najczęstszych konsekwencji jest rozwój specyficznej tkanki nabłonkowej, która wyraźnie różni się od tej występującej w przełyku. Objaw ten określa się mianem przełyku Barretta i świadczy on o potencjalnym zagrożeniu rozwoju choroby nowotworowej (raka gruczołowego przełyku). Problem jest ten o tyle niebezpieczny, że nie daje on żadnych znaczących objawów – przełyk Barretta jest w większości przypadków wykrywany przypadkowo podczas innych procedur diagnostycznych. Dlatego osoby mające problemy z nawracającą zgagą muszą regularnie monitorować stan przełyku, a z całą pewnością skutecznie leczyć problem cofającej się treści pokarmowej.
Nieleczona zgaga może też doprowadzić do zwężenia przełyku (achalazji). Problem ten zwykle wiąże się z występowaniem choroby refluksowej. Istotą występującego zaburzenia jest upośledzenie pasażu pokarmu z jamy ustnej do żołądka, co jest wynikiem nieprawidłowej pracy dolnego zwieracza przełyku. W rezultacie chory przejawia trudności (odynofagia – bolesne przełykanie) lub jest po prostu niezdolny do przełykania (dysfagia) pokarmów – początkowo stałych, a z biegiem czasu także płynów. Ponadto wzrasta u niego ryzyko zakrztuszenia/zachłyśnięcia, co może być niebezpieczne dla życia.
Farmakoterapia zgagi
Zmiana nawyków żywieniowych niezwykle często idzie w parze z wprowadzeniem odpowiednich środków farmakologicznych. Przeważnie stosuje się leki, które mają za zadanie zahamować nadmierne wydzielanie kwasu solnego i/lub chronić błonę śluzową żołądka przed podrażnieniami. Najczęściej używanymi produktami leczniczymi są inhibitory pompy protonowej jak omeprazol i pantoprazol.
Bibliografia:
- https://www.allecco.pl/artykuly/zgaga-jakie-sa-jej-przyczyny-i-jak-sobie-z-nia-radzic-poznaj-domowe-sposoby-na-zgage.html
- https://www.controloccontrol.pl/zgaga/powiklania-po-zgadze
- https://www.mp.pl/pacjent/objawy/50665,zgaga
- https://www.mp.pl/gastrologia/wytyczne/224235,choroba-refluksowa-przelyku-i-przelyk-barretta
- https://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/gastrologia/achalazja-przelyku-przyczyny-objawy-i-leczenie-zwezenia-przelyku-aa-NDYA-7j4A-iYmq.html
