Kac to nie jedyny problem po spożyciu większej ilości alkoholu. Niejednokrotnie impreza z napojami wyskokowymi sprawia, że kolejnego dnia występuje uciążliwe uczucie zgagi. Dlaczego alkohol powoduje zgagę? Czy istnieją sposoby, aby uniknąć tego problematycznego efektu? Co robić, aby uporać się ze zgagą po alkoholu?
Zgaga – co to jest?
Wiele osób błędnie postrzega zgagę jako samodzielną chorobę. W rzeczywistości jest ona wynikiem problemu, który polega na cofaniu się nadtrawionej treści pokarmowej do przełyku. Wstępny proces trawienia sprawia, że pokrywający pokarm kwas solny wyzwala podrażnienie błony śluzowej wyścielającej przełyk i tym samym powoduje szereg niekorzystnych dolegliwości:
- uczucie palenia i pieczenia
- wzmożone odbijanie i bekanie
- kwaśny posmak w jamie ustnej
- dyskomfort zalegającego pokarmu
- silne dolegliwości bólowe w nadbrzusza
- nudności i zwiększona szansa wymiotów
- kołatanie serca i kłucie w klatce piersiowej
W jaki sposób dochodzi do cofnięcia nadtrawionego pokarmu? Powodem jest zaburzenie prawidłowej pracy lub przesadny spadek napięcia zwieracza dolnego przełyku, który ma za zadanie nadzorować właściwe trawienie spożytych produktów. Przyczynami takiego zaburzenia mogą być m.in. zmiany hormonalne spowodowane ciążą, nadmierne spożycie nabiału, jedzenie w pośpiechu czy niektóre choroby przewodu pokarmowego jak IBS i GERD.
Dlaczego zagaga może wystąpić po wypiciu alkoholu?
Alkohol stanowi jeden z czynników ryzyka występowania zgagi, co wynika z jego oddziaływania na organizm. Napoje alkoholowe przyczyniają się do rozluźnienia mięśni – efekt ten jest często utożsamiany z uczuciem odprężenia. Alkohol nie działa jednak selektywnie i powoduje spadek napięcia wszystkich mięśni, w tym zwieracza dolnego przełyku. W wyniku tego dochodzi do zwiększonego ryzyka zarzucania treści pokarmowej, która cofa się i powoduje podrażnienie błon śluzowych. Napoje alkoholowe same w sobie intensyfikują produkcję i wydzielanie kwasu żołądkowego, co sprawia, że uczucie palenia może okazać się jeszcze silniejsze niż w przypadku zwyczajnej zgagi. Warto też pamiętać, że alkohol wysokoprocentowy (np. wódka) charakteryzują się ostrym posmakiem i w związku z tym może potęgować ryzyko występowania nadkwasoty.
W jaki sposób ograniczyć ryzyko zgagi po alkoholu?
Osoby cierpiące z powodu chorób układu pokarmowego (tj. wcześniej wspomnianego IBS czy GERD) nie mają raczej możliwości uniknięcia występowania zgagi po spożyciu alkoholu. Wyjątkowo wrażliwy przewód pokarmowy przejawia wzmożoną tendencję do zarzucania treści pokarmowej i palenia w przełyku. W przypadku tej grupy zaleca się całkowite zrezygnowanie z napojów alkoholowych – przynajmniej do momentu unormowania aktualnego stanu.
Jeżeli chodzi o osoby zdrowe, to w ich przypadku należy zwrócić uwagę na kilka istotnych czynników ryzyka. Co najczęściej zwiększa szansę występowania zgagi po wypiciu alkoholu?
- Palenie papierosów
- Spożycie tłustego mięsa i nabiału
- Sięganie po słone i ostre przekąski
- Jedzenie dużych ilości w pośpiechu, niedokładne przeżuwanie kęsów
- Picie gazowanych napojów z kofeiną (np. napoje energetyczne) i/lub soków cytrusowych
Ponadto nie można zapominać, że dużą rolę odgrywa ilość spożywanego alkoholu. W celu zapobiegania zgadze należy pić spore ilości niegazowanej wody, która umożliwi zobojętnienie środowiska żołądka i przeciwdziała nadmiernej kwasocie pochodzącej z soków trawiennych.
Bibliografia:
- Korzonek M., Dziergas A., Kuczyńska M. „Choroba refluksowa przełyku (GERD) – problem wciąż aktualny.” Forum Medycyny Rodzinnej 2014, 8(5): 201-210.
- Dudkowiak R., Poniewierka E. „Rola diety i stylu życia w leczeniu choroby refluksowej przełyku.” Family Medicine & Primary Care Review 2012, 4: 586-591.
- Szymczak A., et al. „Wpływ alkoholu na wybrane schorzenia przewodu pokarmowego.” Nowiny Lekarskie 2009, 78: 222-227
